भूमिका
भूरादयः सप्त लोकाः
भूर्लोकः प्रथमो राजशृणुष्व गदतो मम। पातालेन तु तत्तुल्य मूष्यंतः परिकीतितः (११५११) ।। वायुस्कन्या विनिदिष्टास्ते तु सप्त महा त्मभिः। एकैकं नियुतः पञ्च योजनानां प्रकीर्तितम् (२)। पशवः क्षिणः कोटा मनुष्याः किनरास्तथा। यक्षराक्षसगन्धर्वाः पिशाचा भूमिगोचराः (३) ।। सर्व एते विनिदिष्टा अन्तः या भूमिगोचराः। विद्याधरार्ता प्रथमं वायुमायेः प्रकीर्तितः (४) ।। द्वितीयः सिद्धविद्यानों तृतीयत्तु गरुत्मताम्। चतुर्थी वायुमार्गस्तु गन्धर्वाणां प्रकीतितः (१) ।। विनायकाः पञ्चमगाः षष्ठे च करिणां गणाः। येषां शीकरतोयेन चावश्यायः प्रकीतितः (६) ।। सप्तमे च महाभागाः सिद्धास्तिष्ठन्ति यादव । तस्योपरिष्टाश्यरस्तावदेव प्रमाणतः (७) ।। भुवर्लोक इति क्यातो यत्र तिष्ठन्ति देवताः। मम्वन्तरा धिकारेषु ये भविष्या महीपते (८) ।। तस्योपरिष्टादपरस्तावदेव प्रमा-णतः । स्वर्लोको वसति यंत्र प्रायाः पुण्वकर्मणाम् (३) ।। सोमपानां च देवानां शक्रादोनों महीपते। महर्लोकस्थितियंत्र देवतानों महात्मनाम् (१०) ।। विनिवृत्ताधिकाराणां सिद्धानां नृपसत्तम। तस्योपरिष्टादपरस्ताव देव प्रमाणतः (११) ।। जनलोकः स्थितियंत्र गां पार्थिवसत्तम। तिष्ठन्ति ब्रह्मणो रात्र्यां यत्र जीवाः समन्ततः (१२) ।। तस्योपरिष्टादप रस्तामदेव प्रमाणतः । तपोजोकः स्थितियंत्र प्राणेशानां महात्मनाम् (१३) । तस्यो परिष्टादपरस्तावदेव प्रमाणतः । सत्यलोकः स्थितियंत्र ब्रह्मणः परमे ष्ठिनः (१४) ।। इत्येते कथिताः सप्त तव लोका महात्मनाम् (१५) ।
वेदोत्पतिः
ब्रह्मणो बेदोत्पत्तिरिति सर्वस्य पौराणिकस्य प्रतीतम् । ब्रह्मा च चतुर्वदनः। कतमस्मात्कस्य वेदस्ष जनिरजनीति विशिष्योच्यतेऽत्र पुराणे । तद्यथा- पूर्वोत्ते बदनाञ्जात मृग्वेदममृतप्रभम् । दक्षिणाद्वदनाज्जातं यजु-बंद तयंव च (१।२७०१५) ।। पश्चिमाद्वदनाज्जातं सामवेदं तथा तव। उत्तराद्वदनाज्जातमथर्वाङ्गिरसं शुभम् (१६) ।।
सगरोपाख्यानम्
इह पुराणे प्रथमे खण्डे सप्तदशाष्टादशयोरध्याययोः सगरोपा स्यानं स्थितम्। तदिह संवृह्यते प्रसन्नेन स्वेन सन्दर्भेण पुरावृत्तप्रतिपत्तये युक्तायुक्तविमुष्टये च ऐश्वाकस्य हरिश्चन्द्रस्यान्ववाये बाहुर्नाम राजा बभूव । तस्य च पानस्त्रीमुगयानेषु प्रसक्तस्य हैहयेस्तालजङ्ग्रेश्च म्ले गण संपुते राज्यं खुलेनापजल। अपहृतराज्यः स वनं प्रपेदे। सपल्या दत्तगरा
Your cart is currently empty.
